Avropa İnsan Hüquqları Məhkəməsinin Azərbaycanla bağlı çıxardığı kompensasiya qərarları necə icra olunur? Ödəmələrdəki gecikmələrin səbəbi nədir? Bunun üçün ayrılan vəsait büdcənin hansı hissəsində qeyd edilir?
Dekabrın 13-ü Avropa Məhkəməsi bir qrup jurnalist və hüquq müdafiəçisinə Azərbaycanın kompensasiya ödəməli olduğu barədə qərar çıxardı. Amma qərarda göstərilən məbləğin həmin şəxslərə nə vaxt veriləcəyi və bunun tam ödənib-ödənməyəcəyi məlum deyil. Çünki təcrübə göstərir ki, bu qərarlar adətən çox gec icra olunur və məbləğ hissə-hissə ödənir.
Təzəxan Mirələmli:
Kompensasiyanın ödənməsinə başlanılıb çox gec, yəni 2018-ci ilin aprel ayından ödənilmə başladı. Aprelində 2000, may ayında 2000, iyun, iyul, avqust aylarında isə 1500 avro ödənilib. Birinci işdən hardasa 3500 ödənilməmiş məbləğ qalır, avro ilə. Təbii ki, cərimələr də qalır. İkinci işlə bağlı isə heç bir ödəniş olunmayıb.
İqtisadçı ekspert Nazim Bəydəmirli deyir ki, prosedura görə məhkəmənin qərarı Maliyyə Nazirliyinə çatdırılır və nazirliyin xəzinədarlıq idarəsi ödəməni reallaşdırır. Ödəmələr üçün dövlət büdcəsindən ayrılan vəsait 2017-ci ildə 1 milyon manat, 2018-ci ildə isə 2 milyon manatdan çox olub.
Azərbaycanın İnsan Hüquqları üzrə Avropa Məhkəməsi yanında daimi nümayəndəsi Çingiz Əsgərov jurnalistlərə açıqlamasında deyib ki, ödəmələrdə gecikmə yoxdur və əgər bu baş verərsə, sadəcə məbləğin üstünə cüzi faiz gəlir.
Türkel Azərtürk:
Qərarın sonunda isə göstərilir ki, bu təzminat 3 ay müddətinə ərizəçilərə ödənilməlidir. Əks təqdirdə məbləğin ödənilmədiyi hər günə görə əlavə faizlər hesablanacaq. Bu işlə bağlı da Azərbaycan hökuməti bizə cərimələri 2 il yarım müddətinə ödədi və nəticədə bizə əlavə faizlər də ödəmək məcburiyyətində qaldı.
Hüquqşünas Xalid Bağırov deyir ki, Azərbaycanda Avropa Məhkəməsinin qərarlarının icrası ilə bağlı xüsusi qanun qəbul edilməyib. Bu öhdəlik birbaşa Avropa İnsan Hüquqları Konvensiyasının 46-cı maddəsilə nizamlanır. Qərarların icrasına isə Avropa Şurası Nazirlər Komitəsi nəzarət edir. Hüquqşünas ödmələrdə gecikmənin əsasən siyasi fəaliyyətlə bağlı işlərdə olduğunu vurğulayır.
Xalid Bağırov:
Hazırkı ödənişlərə diqqət yetirəndə, monitorinq edəndə ki, hansı qaydada ödənilir. Məsələn, siyasi kimlikləri olan və etirazçı kəsimə aid olan adamların kompensasiyaları, məsələn, 2016-cı ildə belə qərarı çıxıb, bu günə qədər tam ödənilməyib. Amma 2017-də qərarı çıxmış, heç bir siyasi kimliyi olmayan adi bir vətəndaş olan şəxsin kompensasiyaları tam şəkildə ödənilib. Bu da göstərir ki, kompensasiyaların ödənişindəki gecikmələr daha çox siyasi səbəblərdən qaynaqlanır, nəinki iqtisadi, maliyyə, ölkənin maliyyə vəziyyəti ilə bağlı.
Kompensasiyanı əldə etməyə əngəl təkcə gecikmə deyil. Bunun jurnalist Xədicə İsmayıl nümunəsi də var. Məsələn, onun hesabına həbs qoyulduğu üçün jurnalist bu hesaba köçürülən 7 min avro kompensasiyadan istifadə edə bilmir.
