Çingiz Aytmatov kimdir: Qırğız yazıçısı Çingiz Aytmatovun atası Torekul Aytmatov dövlət xadimi olub, 1937-ci ildə həbs olunub, 1 il sonra isə güllələnib. Yazıçının anası Nagima Aytmatova isə yerli teatrda aktrisa idi.
Miflə müasirliyin harmoniyasını yaradan yazar əsərlərində əfsanələrə və xalq hekayələrinə də tez-tez müraciət edib. Aytmatova ilk uğuru “Cəmilə” əsəri qazandırıb. 1966-cı ildən sonra bütün əsərlərini rus dilində qələmə alıb və yazdıqları 176 dilə tərcümə edilib.
Çingiz Aytmatov yazıçılıqla yanaşı atası kimi dövlət xadimi də olub. O, SSRİ Ali Sovetinin deputatı, Qırğızıstan Kommunist Partiyasının Mərkəzi Komitəsinin üzvü, Yazıçılar İttifaqının və Kinematoqrafçılar İttifaqının katibliyinin üzvü, Asiya və Afrika ölkələri ilə Sovet Həmrəylik Komitəsinin rəhbərlərindən biri kimi fəaliyyət göstərib.
Ç.Aytmatov 2008-ci ildə pnevmoniya xəstəliyindən vəfat edib.
Yazıçının əsərlərindən yaddaqalan hesab olunan cümlələr:
1
Gözlərimi yuma bilər, qulaqlarımı tıxaya bilərdim, amma düşünməyə bilməzdim.
“Torpaq Ana” əsərindən
2
Əlindən malını-mülkünü, varını-yoxunu alsalar, bu səni öldürməz. Bunları yenə əldə edə bilərsən. Ancaq sənin qürurunu sındırıb, ruhunu öldürsələr, bunun çarəsi yoxdur…
“Gün var əsrə bərabər” əsərindən
3
Bir insanın başqalarına edə biləcəyi ən böyük yaxşılıq, öz övladlarını yaxşı tərbiyə etmək, yaxşı yetişdirməkdir.
“Gün var əsrə bərabər” əsərindən
4
Axmaqlar daima həyatdan məmnundurlar.
“Ağ gəmi” əsərindən
5
Danışmağa nə hacət? İnsan hər şeyi izah edə bilməz, onsuz da kəlmələr də hər şeyi izah etməyə kifayət etmir.
“Cəmilə” əsərindən
6
Bədbəxt qadınlar, məzarlarınızdan çıxın! İnsanlıqdan çıxmış formada, kölgə kimi yaşamaqdan xilas olun! İnsan kimi yaşamaqdan məhrum edilən qadınlar, birləşin! Keçmiş vaxtların qaranlıqları qarşımızda titrəsin. Bunları mən, bu vəziyyəti yaşayan son qadın olaraq deyirəm sizə…
“İlk müəllimim” əsərindən
7
Dövlət bir sobadır və yanacağı da insandır. Yandıracaq insan olmasa, soba sönər. Sönən, yanmayan sobanın heç bir faydası yoxdur. Digər tərəfdən bu insanlar da dövlət olmadan yaşaya bilməzlər. Sobanı yandıran onlardır. Vəzifələri sobanı yanılı vəziyyətdə saxlamaq olanlar yanacaq təmin etməlidirlər. Hər şey bundan asılıdır!
“Çingiz xandan küsən bulud” əsərindən
8
Bir insan üçün ən çətin şey, insan olaraq qalmaqdır.
Çingiz Aytmatovun vəsiyyətindən (Məzar daşında da bu cümlə qeyd olunub)
