Prezident İlham Əliyev bir neçə gün əvvəl “Azərxalça”nın Qəbələ filialının açılış mərasimində iştirak edib. Qurumun İdarə Heyətinin sədri Vidadi Muradov bu zaman prezidəntə xalça toxuyanların əmək haqqı haqqında da məlumat verib.
Məlum olub ki, onlar toxunan hər xalçaya görə 250 AZN maaş alır. Toxunan xalça nə qədər çox olsa, maaş da o qədər çox ola bilər.
Bəs bir xalçanın toxunmağı neçə günə başa gəlir? Toxunan xalçalar daxili və xarici bazarda necə satılır? Onların qiyməti neçəyədir?
Mikroskop bu sualların cavabını tapmağa çalışıb.

1
Xalça neçə müddət ərzində toxunur?
Fiziki olaraq bir xalçanın toxunmağına minimum bir ay yarım, iki ay vaxt lazım olur. Xalça toxuyanlar deyirlər ki, 1 kv metr xalçanın tounmasına 1 ay yarım vaxt gedir. Bir ay ərzində isə ancaq seyrək xalçanı toxuyub çatdırmaq olar, bundan tez isə mümkün deyil. Buna əsasən belə qənaətə gəlmək olur ki, bir xalçaçı ən azı 1 ay yarım vaxt ərzində evinə 250 manatdan çox maaş aparmaq gücündə deyil.
2
Xalçalar harada və necə satılır?
Bakıda xalça satışı müxtəlif yerlərdə, əsasən də İçərişəhərdə həyata keçirilir. Burada xalça satışı ilə məşğul olanlar deyir ki, turistlər onlardan xalça alandan sonra onu mütləq şəkildə Xalça Muzeyində qeydiyyatdan keçirməlidirlər və onun üçün sertifikat almalıdırlar. Sertifikat imkan verir ki, onlar həmin xalçanı hər hansı bir problem olmadan ölkədən kənara çıxara bilsinlər.
Azərbaycan Xalça Muzeyi qədim xalçalara şəhadətnamə verdiyini təsdiqləyib.
Sertifikat iki qiymətədir:
Bir gün ərzində verilən sertifikat – 45 AZN
7 gün ərzində verilən sertifikat – 25 AZN
Xalça satanlar bu qaydanın onların işinə ciddi təsir etdiyini ,satışın kəskin azalmasına səbəb olduğunu deyirlər.
Məsələn, hər turistin yetərincə zamanı və həvəsi olmaya bilər ki, aldığı məhsulu qeydiyyatdan keçirtsin.
“Azəralça” isə deyir ki, bu qurum ancaq öz məhsullarına cavabdehdir və öz məhsullarına sertifikat verir. Digər yerlərdə satılan xalçaların isə onlara heç bir aidiyyatı yoxdur.

3
Bəs Azərbaycan xalçaları hansı ölkələrə və neçəyə satılır ?
İlham Əliyevin 21 sentyabr 2016-cı ildə imzaladığı sərəncamla “Azexport.az” adlı sayt yaradılıb. Bu platforma Azərbaycan mənşəli malların daxili və xarici bazarlarda satışını təşkil edir.
Həmin saytda Azərbaycan xalçalarnın qiyməti 646 manatla 2,040 manat arasında dəyişir.
İçərişəhərdəki satıcılar xalçalardan kiçik ölçülü olanlar 150-200 manata , böyük ölçülü olanlar isə 400-500 manata satdıqlarını deyirlər.
Azərbaycanda əşyalara şəhadətnamə verilməsi “Mədəni sərvətlərin idxalı, ixracı və Azərbaycan Respublikasının ərazisindən tranzitlə keçirilməsi Qaydası”nın təsdiq edilməsi haqqında Nazirlər Kabinetinin 2014-cü il tarixli qərarı ilə tənzimlənir.
Qaydaya görə, ekspertizaya təqdim olunmuş əşyanın Azərbaycan üçün tarixi-elmi-mədəni əhəmiyyəti təsdiqlənməzsə, ixracına icazə verilir. Əhəmiyyətli sayılarsa, o zaman Azərbaycanın özü bu mala müştəri çıxa bilər.